Het klinkt vaak zo mooi: je krijgt een erfenis!
Maar los van het feit dat een erfenis altijd het gevolg is van een overlijden en daarmee van een gemis, is een erfenis soms helemaal niet zo simpel.

Wanneer ben je nu eigenlijk erfgenaam?
Eerst maar eens wat feiten op een rij. Als je in iemands testament met naam en toenaam genoemd bent als erfgenaam, kom je in aanmerking voor de erfenis. Maar als er geen testament gemaakt is en iemand overlijdt, dan treedt het Nederlands erfrecht in werking. En die kent 4 groepen:

1. Partners (via huwelijk of geregistreerd partnerschap) en kinderen (via geboorte-akte en adoptiekinderen)
2. Ouders, daarna broers en zussen.
3. Grootouders, daarna ooms en tantes
4. Overgrootouders, daarna oudooms en oudtantes

De personen uit de eerste groep komen het eerst in aanmerking. Als een van de erfgenamen al overleden is, erven zijn of haar kinderen samen het erfdeel van hun overleden ouder. Als er in een groep geen familie meer is dan gaat de nalatenschap naar de personen in de volgende groep.

En dan ben je erfgenaam.
Bij een erfenis denk je al snel aan een mooie som geld, waardevolle spullen of misschien zelfs wel een huis. Maar kijk uit: een erfenis is lang niet altijd zo mooi als het lijkt! Want hoe weet je nu wat de erfenis precies inhoudt als iemand overlijdt? Achter de mooie voorgevel kan een huis wel ‘onder water’ staan. En aan de buitenkant kan het wel lijken of iemand het helemaal voor elkaar heeft, maar hoeveel schulden en onbetaalde rekeningen zijn er eigenlijk? Dat zijn dingen die pas duidelijk worden als je meer inzicht hebt in de administratie. En daar kom je meestal pas aan toe als de uitvaart geweest is.

De erfenis wel of niet aanvaarden?
Het is heel logisch dat je na een overlijden, zeker van een alleenstaand iemand, aan de slag gaat met het opruimen van zijn of haar spullen. De lopende rekeningen laat betalen, vast wat spullen op Marktplaats zet, of dat leuke schilderijtje wat je altijd zo leuk vond mee naar huis neemt. Maar pas op: voor de wet kan dit betekenen dat je daardoor de erfenis aanvaardt. Wees dus altijd voorzichtig met wat je na een overlijden al doet met de nalatenschap.

Als je de erfenis aanvaardt (of je zo gedraagt), krijg je namelijk alle bezittingen maar óók alle schulden van de overleden persoon. En als deze meer bedragen dan de bezittingen, ben je zelf aansprakelijk voor de schulden. Deze moet je dan eventueel uit eigen zak betalen. Reden genoeg dus om goed te bekijken wát je nu eigenlijk aanvaardt.
Als je de erfenis, om wat voor reden dan ook, liever niet hebt, heb je de mogelijkheid deze te verwerpen. En ben je voorzichtig en wil je liever eerst inzicht in wat de nalatenschap inhoudt? Dan kun je de erfenis altijd ‘beneficiair aanvaarden’. Hierbij ben je niet aansprakelijk voor de eventuele schulden maar mag je ook niets van de bezittingen hebben voordat je zeker weet dat alle schulden betaald zijn.

Tijd om te beslissen
Schuldeisers mogen 3 maanden lang de erfgenamen niet vragen om de schulden te betalen. Je kunt in deze periode dan ook rustig bekijken of je de erfenis wilt aanvaarden of niet.
Een notaris kan je in deze periode helpen om te bepalen wat je moet doen. En ja, dat kost misschien geld, maar kan je ook behoeden voor de nare gevolgen van een erfenis.


Volgende keer: Hoe gaat dat: een erfenis (beneficiair) aanvaarden of verwerpen?